Medicatie bij stoppen met roken

Medicatie bij stoppen met roken: wat werkt echt?

Ontdek welke medicatie helpt bij stoppen met roken. Vergelijk werkzame middelen zoals nicotinevervangers, Champix en Zyban. Wat is effectief?

 

De rol van medicatie bij stoppen met roken: wat werkt écht?

 

Stoppen met roken is een grote stap naar een gezonder leven. Toch is het voor veel rokers een moeilijke uitdaging vanwege de verslavende werking van nicotine-olie. Naast gedragsmatige ondersteuning kiezen steeds meer mensen voor medicatie om de kans op succes te vergroten. Maar welke medicijnen werken echt, en wat zijn de verschillen? In dit artikel bekijken we de rol van medicatie bij het stoppen met roken en geven we inzicht in de meest effectieve middelen.

 

Welke soorten medicatie zijn er om te stoppen met roken?

 

Er zijn grofweg drie categorieën medicijnen die kunnen helpen bij het stoppen met roken:

 

1. Nicotinevervangende therapieën (NRT's)

2. Niet-nicotine medicatie zoals bupropion (Zyban)

3. Varenicline (Champix)

 

We bespreken hieronder elk type medicatie en wat de wetenschap zegt over de effectiviteit ervan.

 

1. Nicotinevervangende therapieën (NRT's)

 

Nicotinevervangers leveren een gecontroleerde hoeveelheid nicotine aan het lichaam zonder de schadelijke stoffen die in de rook van tabak zitten. Ze verminderen ontwenningsverschijnselen en maken het makkelijker om van de gewoonte af te komen.

 

Voorbeelden van NRT's zijn:

 

- Nicotinepleisters

- Nicotinekauwgom

- Nicotinespray

- Nicotine-inhalers

- Nicotinetabletten of -zuigtabletten

Voordelen:

 

- Vrij verkrijgbaar bij apotheek en drogist

- Mogelijkheid om dosis langzaam af te bouwen

- Kan gecombineerd worden (bijv. pleister + kauwgom)

 

Effectiviteit:

Onderzoek toont aan dat NRT's de kans op succesvol stoppen met roken met 50 tot 70% verhogen ten opzichte van geen medicatie. Bij combinatie van pleister en een snelwerkende vorm (zoals spray) is de effectiviteit nog hoger.

Toch is iets eigenaardigs aan de hand. De nicotine-olie in de beschreven middelen is dezelfde als die in tabak. De meeste mensen die stoppen met bovenstaande middelen gaan na het stoppen snel weer roken. En zo lijkt het toch een alternatieve manier van roken. Als manier om te stoppen is het dus af te raden omdat je feitelijk gewoon blijft roken. Ook raken veel mensen verslaafd aan de genoemde middelen net als aan roken of vapen.

 

---

 

Bupropion (merknaam: Zyban)

 

Bupropion is oorspronkelijk ontwikkeld als antidepressivum, maar blijkt ook effectief te zijn bij het stoppen met roken. Het werkt in op de hersenstofjes dopamine en noradrenaline, die een rol spelen bij het verlangen naar nicotine.

 

Voordelen:

 

- Vermindert de drang om te roken

- Vermindert ontwenningsverschijnselen

 

Bijwerkingen:

- Slaapproblemen

- Droge mond

- depressies

- nachtmerries

- In zeldzame gevallen: verhoogde kans op toevallen

 

Effectiviteit:

Bupropion verdubbelt ongeveer de kans op succesvol stoppen met roken. Het is alleen op doktersrecept verkrijgbaar en vereist een zorgvuldige medische afweging. Na het stoppen met Zyban beginnen de meeste mensen gewoon weer met roken.

 

3. Varenicline (merknaam: Champix)

 

Varenicline is specifiek ontwikkeld om mensen te helpen stoppen met roken. Het werkt op de nicotinereceptoren in de hersenen en heeft een dubbel effect: het vermindert de belonende effecten van nicotine én verlicht ontwenningsverschijnselen.

 

Voordelen:

 

- Vermindert het plezier van roken

- Vermindert ontwenningsklachten

 

Bijwerkingen:

 

- Misselijkheid (vooral in het begin)

- ernstige nachtmerries

- zelfmoordneigingen

- psychoses

- stemmingswisselingen

 

Effectiviteit:

Champix is de meest effectieve enkelvoudige medicatie. Studies tonen aan dat het de kans op stoppen met roken met 2 tot 3 keer verhoogt vergeleken met een placebo. Na het stoppen met Champix begint vrijwel iedereen weer met roken.

 

Champix is tijdelijk uit de handel geweest vanwege de bijwerkingen en een verloren rechtszaak aangespannen door Stichting Ik Stop Ermee, maar is in sommige landen weer beschikbaar.

 

Welke medicatie werkt het beste?

De effectiviteit hangt af van persoonlijke factoren zoals rookgewoonten, motivatie en eerdere stoppogingen. Over het algemeen geldt:

 

Champix (varenicline) is het meest effectief bij individuele toepassing.

Combinatietherapie met NRT’s (bijvoorbeeld pleister + kauwgom) biedt ook een hoge kans van slagen.

Bupropion (Zyban) is effectief, vooral als er ook sprake is van depressieve klachten.

 

Het is aan te raden om medicatie te combineren met gedragsmatige ondersteuning, zoals coaching of een stoppen-met-roken-programma. De kans op succes wordt dan aanzienlijk groter.

 

Conclusie: de lange termijn effecten zijn erg teleurstellend. Ook zijn de bijwerkingen zeer ernstig en wegen ze totaal niet op tegen de lichte voordelen tijdens het stopproces